wtorek, 31 lipca 2007

Kawa rozpuszczalna

Kawa Instant, czyli rozpuszczalna, pojawiła się na rynku w latach pięćdziesiątych XX wieku. Można ją przygotować bardzo szybko i bardzo łatwo bez parzenia, ponieważ ten etap zrealizowano jeszcze na etapie produkcji. Znane są 2 sposoby produkcji kawy rozpuszczalnej: suszenie przez wymrażanie oraz suszenie rozpryskowe.

Do produkcji kawy Instant używane są zwykle najlepszej jakości ziarna, które są prażona i mielone a następnie zaparzane. W ten sposób otrzymuje się gigantyczny zbiornik świeżego naparu palonej i zmielonej kawy. Następnie drobiny kawy są ekstrahowane a pozostałą ciecz odparowuje się metodą liofilizacji czyli suszenia przez wymrażanie, otrzymując kawę o lepszej jakości i łagodniejszym smaku.
W procesie liofilizacji napar kawowy zamrażany jest do -40oC. W tak niskiej temperaturze cząsteczki zawartej w stężonym naparze wody tworzą kryształki lodu. Następnie lód jest usuwany z zamrożonych granulek metodą sublimacji w specjalnej komorze, gdzie następuje osuszanie cząstek w warunkach bardzo niskiego ciśnienia, w wyniku czego uzyskuje się produkt w postaci rozpuszczalnej kawy.

Druga metoda umożliwia otrzymywanie kawy rozpuszczalnej przez osuszanie rozpryskowe. W procesie tym koncentrat kawowy wraz z gorącym powietrzem jest rozpryskiwany w wysokiej kolumnie. Pod wpływem wysokiej temperatury cząsteczki wody spadając odparowują, pozostaje tylko sucha sproszkowana kawa. Ta metoda jest prostsza, jednak niezbędna w procesie wysoka temperatura powoduje, że kawa bezpowrotnie traci wiele ze swych naturalnych własności.

Na podstawie: http://www.prima.com.pl/pl/Retail/SwiatKawy/NajczesciejZadawanePytania/NajczestszePytania.htm

poniedziałek, 30 lipca 2007

Formy występowania i opakowania kawy

Kawa jest sprzedawana w formie zmielonej, w całych ziarnach lub jako rozpuszczalny proszek. Aby zachować jej ulotny aromat powinna być hermetycznie pakowana w folię lub metalowy albo szklany pojemnik. Ostatnio, w procesie pakowania, coraz częściej zamiast próżni używa się specjalnego gazu chroniącego aromat tego wrażliwego produktu.

Szczególną formą opakowania są systemy saszetek zawierających pojedynczą porcję kawy. Są one wprowadzane na rynek wraz z odpowiednimi urządzeniami ( system Nespresso, E.S.E, Cialde, Servings, POD). W tych systemach kawa na espresso lub tradycyjny napar jest najpierw odpowiednio dozowana i pakowana jako pojedyncza porcja. Jest to bardzo prosty sposób na wygodne przyrządzanie kawy, pozwalające na zachowanie tej samej jakości w każdym parzeniu. Przy tej metodzie trzeba się jednak liczyć ze stosunkowo wysokimi kosztami eksploatacji i w zależności od systemu również z większą ilością odpadów.

źródło: http://www.espresseria.pl/html/1przetwarzanie_i_uszlachetnianie.htm

środa, 25 lipca 2007

Mielenie kawy


Stopień zmielenia kawy powinien być w miarę możliwości dopasowany do metody przyrządzania kawy. Tylko w ten sposób stworzone zostaną warunki do optymalnej ekstrakcji aromatów i substancji smakowych zawartych w zmielonej kawie. Do kawy parzonej metodą filtracji drobinki kawy powinny mieć od 0,3 do 0,5 mm grubości. Espresso natomiast powinno być parzone z kawy, której drobinki mają maksymalnie 0,2 mm.

Ze względu na ulotność substancji aromatycznych zawartych w kawie, zaleca się mielenie tylko potrzebnej ilości ziaren bezpośrednio przed parzeniem. Niektórzy koneserzy kawy traktują tę czynność wręcz jako odrębną dziedzinę wiedzy. Prawdziwy smakosz celebruje mielenie kawy wykonując tę czynność własnoręcznie, przy pomocy odpowiedniego młynka. Kto preferuje wygodę, doceni w pełni zautomatyzowane ekspresy do kawy i espresso, które wyposażone są w wbudowany młynek i same mielą kawę, tak aby była świeża do każdego cyklu parzenia. W dobrych urządzeniach stopień zmielenia może być ustawiany indywidualnie.

źródło: http://www.espresseria.pl/html/mielenie_kawy.htm

wtorek, 24 lipca 2007

Palenie kawy

Proces palenia determinuje, które z ok. 800 lotnych substancji aromatycznych, tkwiących w ziarnach kawy, zostaną uwolnione. Określa on także powstanie innych substancji chemicznych. Doświadczeni kiperzy wydobywają z każdego ziarna to, co w nim najlepsze, dopasowując temperaturę i czas palenia, zarówno do rodzaju i jakości surowej kawy, jak i do gustu finalnego konsumenta.
Obecnie kawa jest palona na dwa sposoby:

1. Palenie szybkie tzw. turbo:
Duże palarnie kawy najczęściej posługują się metoda tzw. palenia "turbo". Do specjalnych bębnów, na 3 do 5 minut, wpuszczane jest bardzo gorące powietrze (400 do 600° C), które podgrzewa ziarna do temperatury od 200 do 260° C. Podczas tego procesu ziarna tracą większość wilgoci, zmieniają swoją barwę i pęcznieją.
W dużych zakładach palenie kawy w dużej mierze przebiega maszynowo i jest sterowane komputerowo.
Chłodzenie ziaren odbywa się przy pomocy wody, co jest metodą tańszą, ale może powodować zmianę konsystencji i aromatu ziarna kawowego.

2. Palenie klasyczne
W klasycznym sposobie palenia kawy, bęben jest stopniowo podgrzewany od zewnątrz, a ziarna są prażone w ciągłym ruchu przez 6 do 20 minut. Kiper ma stałą kontrolę nad przebiegiem palenia i przeprowadza na bieżąco testy jakościowe. Taka metoda jest oczywiście bardziej pracochłonna i kosztowna. Ze względu na fakt, że palenie trwa dość długo, trzeba wziąć po uwagę, że kawa traci wówczas na wadze. Chłodzenie odbywa się poprzez doprowadzenie powietrza, podczas gdy ziarna są podtrzymywane w ruchu. Dzięki takiej metodzie aromat kawy jest chroniony, a ziarna mogą się powoli studzić.

Najważniejsze są temperatura i czas
Jeśli ziarna poddane są prażeniu przy zbyt niskiej temperaturze lub były palone zbyt krótko, tkwiące w ziarnie aromatyczne olejki nie wydostają się na zewnątrz. Skutkiem czego kawa ma "płaski" smak. Jeśli kawa była palona w zbyt wysokiej temperaturze lub zbyt długo, smak jej jest słaby i spalony.

Procesy chemiczne podczas palenia
Skomplikowany łańcuch chemicznych procesów, które zachodzą w czasie palenia kawy i tworzą w ten sposób typowe dla kawy substancje smakowe, nazywane są reakcją Maillarda. W wyniku działania wysokiej temperatury skrobie z ziaren przekształcają się w cukier, różnego rodzaju kwasy powstają i rozkładają się. Białko jest rozkładane na peptydy, które wytrącane są pod postacią olejków. Cukier łączy się z proteinami tworząc aromatyczne substancje i brązowy pigment, któremu palona kawa zawdzięcza swój specyficzny kolor. Wilgoć i dwutlenek węgla odparowuje, a przy mocniejszym paleniu powstaje czysty węgiel.

Ten różnorodny proces chemiczny połączony jest z jednoczesnym rozkładem pierwotnej struktury komórek, który prowadzi do "wysadzenia", pękającej ze słyszalnym trzaskiem, bruzdy ziarna kawy. W procesie palenia masa kawy zmniejsza się o 12 do 29 %, natomiast objętości wzrasta o 50 do 100%.

źródło: http://www.espresseria.pl/html/palenie_kawy.htm

poniedziałek, 9 lipca 2007

Uprawa kawy


Owoce kawowca są podobne do wiśni. Ale nie owoce są tu interesujące, ale ich pestki. Dojrzałe owoce mają kolor ciemnoczerwony, ich miąższ jest słodki i zawiera zwykle dwa ziarenka okryte twardą łuską - tzw. pergaminem, pod którym jest jeszcze wewnętrzna osłonka zwana srebrną skórką. Dojrzewają ok. 9 miesięcy.

Drzewko kawowca ma ciemnozielone błyszczące liście rosnące parzyście. Drzewo zaczyna owocować po 4-6 latach od zasadzenia. Zwykle jest przycinane do wysokości 2m dla ułatwienia zbiorów. Na jednym drzewku mogą równocześnie występować dojrzałe i niedojrzałe owoce przez cały rok. Jego delikatne białe kwiaty mają zapach podobny do pomarańczy.

Kawa wymaga specjalnych warunków, dlatego uprawiana jest głównie wokół równika.
Drzewa te nie mogą stać w pełnym słońcu, dlatego koło nich sadzi się wyższe drrzewa lub palmy, aby dawały cień. Nie toleruje również bardziej niskich temperatur oraz wahań poziomu opadów.

Pierwsze zbiory są po 5-7 latach od zasadzenia drzewa. Zielone ziarna kawy pakowane są w worki po 60 kg (taka jest ustalona norma na pakowanie kawy na plantacjach)

Główni producenci kawy:
- arabika: Kolumbia (100%)
- robusta: Wietnam (100%)

źródło: http://www.caffeprego.pl/?strona,doc,pol,glowna,1398,0,342,1,1398,ant.html

niedziela, 8 lipca 2007

Gdzie rośnie kawa?

Kawowce rosną w klimacie tropikalnym charaktery­zującym się dużymi opadami, nie tolerują mrozów. Uprawa najlepiej udaje się na zboczach gór od 1200 do 1700 m n.p.m. Wszystkie gatunki z rodzaju Coffea są roślinami drzewiastymi: niektóre z nich to małe krzewy, a inne to drzewa osiągające wysokość 10 metrów. Dwa podstawowe gatunki botaniczne kawy, to popularnie zwane: Arabika i Robusta które dają znakomitą większość kaw (95%).


Arabika to najstarszy i najbar­dziej popularny gatunek kawy. Rośnie dziko w Etiopii, uprawiana jest na wyżynach Brazylii i Kolumbii, w Indiach i Afryce Równikowej, na Jawie, Sumatrze oraz Karaibach. Ziarna Arabiki są podłużne, zielonkawe i mają jasną, prostą bruzdę. Dają napar łagodny, aromatyczny, lekko kwaskowaty (ale nie kwaśny), niekiedy z posmakiem czekoladowym, korzennym lub często owocowym.


Robusta, którą odkryto dopiero w XIX wieku, rośnie i owocuje szybciej niż Arabika. Robusta jest bardziej odporna na warunki klimatyczne, można ją więc uprawiać w niższych i łatwiej dostępnych partiach gór. Rośnie w Kamerunie, Ugandzie i Wietnamie. Ziarna Robusty mają zółto-zieloną barwę. Są z reguły mniejsze i bardziej owalne od ziaren Arabiki. Zawierają więcej dwa razy więcej kofeiny w stosunku do Arabiki - mają ostry, gorzkawy smak.

źródło: http://company.tchibo.de/corweb/servlet/content/114132/startpage_poland/Products/food/coffeeknow-how/uprawakawy.html;jsessionid=405D17BCAE4F7D314F64BFB9209CD9CD

sobota, 7 lipca 2007

Gatunki kawy

Gatunki kawy w zasadzie są tylko dwa – Arabica i Robusta. Z nich produkuje się większość kaw.

ARABICA (Coffea arabica)
Najpopularniejszy i najlepszy gatunek, odkrya i hodowana w Jemenie, rozwija się w najwyższych partiach gór. Uprawiana jest w Afryce, Ameryce Południowej i w Azji. Jest rośliną samozapylającą się. Jej ziarna są dość twarde, dają aromatyczny napar.
Zawartość kofeiny: 1-1,7%

ROBUSTA (Coffea canephora)
Odkryta dopiero w XIX w. rośnie szybciej niż Arabica i wcześniej owocuje, jest bardziej odporna na zmiany klimatu, choroby i szkodniki, ale w smaku gorsza od Arabiki. Jest bardziej gorzka i zawiera więcej kofeiny - 2-4,5%

INNE GATUNKI
Kawa liberyjska (Coffea liberica), kawa wyniosła (Coffea excelsa), oraz kawa arabska skrzyżowana z kawą koszykową (Robustą) - Arabusta (Arabica Robusta).

źródło: http://www.caffeprego.pl/?strona,menu,pol,glowna,0,0,1396,ant.html%20&PHPSESSID=924f8bbc8275aa87e808fe46cc1fa3b8

piątek, 6 lipca 2007

Historia kawy

Według jednej z legend kawę odkryły... kozy, które po zjedzeniu owoców z krzewu kawowca brykały bardziej niż zwykle co zastanowiło ich pasterza, który również spróbował czerwonych owoców i poczuł się ożywiony, zapomniał o zmęczeniu i chęci snu.

Inna legenda mówi, że kawę odkryli mnisi w Etiopii, którzy przygotowywali wywar z owoców kawy aby móc spędzać długie nocne godziny na modlitwach.

Trudno dociec jak było naprawdę, ale faktem jest, że kawa pochodzi z okolic obecnej Etiopii. Na początku była ona spożywana (jej owoce) sporadycznie w razie potrzeby, np. bitwy międzyplemiennej, aby wojownicy nie stracili sił. Krzewy prawdopodobnie zaczęto uprawiać w V lub VI w. n.e. Nie wiadomo też kto wymyślił palenie kawy, prawdopodobnie ktoś przypadkiem ją spalił i wtedy odkryto jej niezwykły aromat.

Gorący napój zaczęto podawać dopiero w średniowieczu.

Przez chrześcijan kawa długo uznawana była za napój szatański (bo pochodzący z krajów arabskich). Dyskusje musiał rozstrzygnąć w XVI w. papież Klemens VIII, któremu kawa zasmakowała jednak, wobec czego uznał, że "szatana trzeba wypędzić, a kawę uczynić napojem chrześcijan".

źródło: http://www.kawa.w.qo.pl/

czwartek, 5 lipca 2007

Kawa


Kawa (arab. qahwa, tur. kahve, wł. caffe) – napój sporządzany z palonych, a następnie zmielonych lub poddanych instantyzacji ziaren kawowca, zwykle podawany na gorąco. Pochodzi z Etiopii, w Europie pojawił się około XVI wieku. Jedna z najpopularniejszych używek na ziemi i główne źródło kofeiny. Działa pobudzająco i orzeźwiająco, przyśpiesza przemianę materii i zwiększa sprawność myślenia. Rocznie produkuje się około 6,7 miliona ton kawy. Dotąd nie udowodniono jej negatywnego wpływu na organizm człowieka. Szkodliwe dla zdrowia może być natomiast picie kawy w zbyt dużych ilościach.

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Kawa